ฝุ่นพิษภัยเงียบทำลายสุขภาพของคนเมือง ที่ป้องกันได้

เรามักเห็นข่าวค่าระดับฝุ่นพิษในกรุงเทพฯ ที่ยังคงวนเวียน ลดบ้างเพิ่มบ้าง ไม่จางหายไปง่าย ๆ คือหลักฐานชั้นดีที่บ่งบอกว่าเราอาจยังคงต้องใช้ชีวิตร่วมกับวิกฤตมลภาวะนี้ไปอีกนาน เพราะมลพิษจากฝุ่นละอองในอากาศ อนุภาค ละอองธุลี นั้นสามารถแพร่กระจายได้ทั่วไป และหน้ากาก N95 ก็กลายมาเป็นเครื่องป้องกันหลักไปแล้ว

ผลกระทบจากมลพิษละอองฝุ่นนั้นร้ายแรง
งานศึกษาวิจัยสำคัญ ๆ ในระยะ 10 ปีที่ผ่านมา เราได้รู้แล้วว่า มลพิษทางอากาศเป็นอันตรายคุกคามสุขภาพของเรามากกว่าที่เราเคยเข้าใจ องค์การอนามัยโลกประมาณการว่ามีประชากรที่ต้อง “ตายก่อนเวลาอันควร” เนื่องจากมลพิษในอากาศทั่วโลกมากกว่า 6 ล้านคนในแต่ละปี และในจำนวนนี้ เป็นเด็กอายุต่ำกว่าห้าขวบราวร้อยละสิบ คือประมาณ 600,000 คน เมื่อคุณภาพอากาศเลวลง อัตราการไปห้องฉุกเฉินและการเข้าอยู่โรงพยาบาลจะสูงขึ้น เพราะมลพิษทำให้ปัญหาสุขภาพที่มีอยู่กำเริบขึ้น และเป็นเหตุให้หัวใจวาย หลอดเลือดในสมองตีบ หอบหืดกำเริบ และอื่น ๆ อีกมากมาย

• อันตรายคุกคามต่อหัวใจ การเผชิญกับมลพิษในอากาศอาจทำให้เกิดเหตุรุนแรงเฉียบพลันกับกล้ามเนื้อหัวใจได้ รวมทั้งหัวใจวาย หัวใจเต้นผิดจังหวะ อัตราการผันแปรการเต้นของหัวใจลดลง ตลอดจนมีความเสี่ยงที่จะเกิดการตายจากภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน นอกจากนั้น ยังมีหลักฐานปรากฏด้วยว่า ภาวะหลอดเลือดแข็ง โดยที่มีการสะสมตะกอนที่เรียกว่าพลาคภายในหลอดเลือดซึ่งสามารถทำให้เกิดภาวะหัวใจวายและหลอดเลือดสมองตีบจนถึงตายได้
• อันตรายคุกคามต่อปอดและทางเดินหายใจ : มลพิษในอากาศเป็นทั้งสาเหตุและปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคเกี่ยวกับปอดและระบบทางเดินหายใจและที่ทำให้โรคกำเริบขึ้นได้ ซึ่งรวมถึงโรคหอบหืด โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง และโรคมะเร็งปอด
• อันตรายคุกคามต่อสมอง : เป็นที่เชื่อกันว่า การเผชิญกับมลพิษในอากาศเป็นระยะยาวเพิ่มความเสี่ยงที่จะทำให้หลอดเลือดแดงในสมองแข็งตัว ทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น และความหนืดของเลือดเพิ่มขึ้น ซึ่งล้วนแต่เป็นปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดลิ่มเลือดในสมองได้

ลดทอนอันตรายจากฝุ่นพิษ
โดยการเฝ้าตรวจสอบระดับมลพิษแบบเรียลไทม์และการพยากรณ์ดัชนีคุณภาพอากาศ ซึ่งมีพร้อมให้ดูออนไลน์ และผ่านสมาร์ทโฟนแอพ อย่างเช่น Asia Air Quality (Android), Global Air Quality (Android) และ Air Quality Index (iOS) และควรปฏิบัติดังนี้

• ลดกิจกรรมนอกบ้าน : อันตรายความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นได้จากมลพิษในอากาศจะเพิ่มขึ้นหากทำกิจกรรมนอกบ้านที่ใช้กำลังมาก ตามระยะเวลาที่อยู่กลางแจ้ง และระดับความรุนแรงของมลพิษ ดังนั้น เราสามารถลดอันตรายลงได้โดยลดระดับการใช้กำลัง (เช่น เดินแทนที่จะวิ่งเหยาะ ๆ) ลดเวลาอยู่กลางแจ้งลง และวางแผนเลี่ยงทำกิจกรรมในช่วงเวลาหรือในพื้นที่ที่มีมลพิษสูง อย่างเช่นถนนที่มีการจราจรติดขัดและทางหลวงที่มีผู้ใช้หนาแน่น
• อยู่ภายในอาคารเมื่อระดับมลพิษสูง : เมื่อระดับมลพิษขึ้นสูงขนาดที่เป็นอันตราย ให้พิจารณาการอยู่ภายในอาคารและย้ายไปทำกิจกรรมภายในอาคาร เช่น แทนที่จะออกกำลังบริหารร่างกายกลางแจ้ง ให้มาออกกำลังในโรงยิมแทนเพื่อใช้ประโยชน์จากสภาพแวดล้อมที่อากาศสะอาดกว่า
• ปรับปรุงคุณภาพอากาศภายในอาคาร : ปิดหน้าต่างให้หมดในช่วงมลพิษสูง ปรับเครื่องปรับอากาศให้ใช้อากาศภายในอาคารหมุนเวียนแทนที่จะดึงเอาอากาศภายนอกเข้ามา พิจารณาการใช้เครื่องฟอกอากาศที่มีเครื่องกรองอนุภาคฝุ่นละอองที่มีประสิทธิภาพสูง ทั้งนี้เพื่อลดระดับอนุภาคภายในอาคาร คอยดูแลให้บริเวณแวดล้อมบ้านปราศจากควัน และหลีกเลี่ยงการใช้สิ่งที่มีการเผาไหม้ เช่น เทียน การปิ้งย่าง หรือผลิตภัณฑ์ใด ๆ ที่ทำให้เกิดควัน
• สวมหน้ากากป้องกันทางเดินหายใจที่เหมาะสม : เมื่อสวมอย่างถูกต้องแล้ว หน้ากากป้องกันทางเดินหายใจจะสามารถกรองอนุภาคฝุ่นละอองที่สร้างมลพิษในอากาศได้สูงถึงร้อยละ 99 (หน้ากาก N95 กรองได้อย่างน้อยร้อยละ 95 ส่วนหน้ากาก N99 กรองได้ร้อยละ 99) แต่หน้ากากเหล่านี้จะใช้การได้ดีก็ต่อเมื่อสวมอย่างถูกต้องเท่านั้น ดังนั้น ต้องแน่ใจว่าสวมตามวิธีการที่ระบุไว้และหมั่นตรวจสอบให้หน้ากากรกระชับกับหน้าอย่างเหมาะสม
• ใช้สเปรย์พ่นจมูก : ตามแต่อาการเท่าที่จำเป็น เพื่อให้อาการหายไวที่สุด ไม่เรื้อรังจนป่วยเป็นอย่างอื่น อย่างสเปรย์พ่นจมูก ‘อควา มาริส’ จากสารสกัดน้ำทะเลเอเดรียติก เป็นสารสกัดออกฤทธิ์เร็วและอ่อนโยน เป็นทางเลือกที่สามารถแก้ไขปัญหาการระคายเคืองได้ตรงจุดและฉับไว ช่วยบรรเทาอาการคัดจมูก โรคหวัด อาการภูมิแพ้ และเสริมสร้างสุขอนามัยที่ดีให้แก่โพรงจมูก พร้อมทั้งมีคุณสมบัติต้านเชื้อแบคทีเรียและเชื้อไวรัส สามารถบำบัดอาการโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ได้อย่างต่อเนื่องโดยไม่จำกัดระยะเวลา และสามารถใช้ได้หลายครั้งต่อวัน ที่สำคัญยังสามารถใช้ร่วมกับยารับประทานหรือยาที่ออกฤทธิ์กับเยื่อบุจมูกโดยเฉพาะได้อีกด้วย

หมั่นสนใจสังเกตอาการด้วยตัวเอง อาการเรื้อรังต่อเนื่องอย่างเช่น การหายใจลำบาก รู้สึกเหนื่อยล้าผิดปกติ หรือไอรุนแรง อาจเป็นสัญญาณที่บ่งถึงปัญหาที่มีสาเหตุเกี่ยวกับสภาพปอดหรือการทำงานของปอด ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะทำให้เราสามารถป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้นได้ทันท่วงที

 

Cr. Generali