การล้างจมูกให้ลูกน้อย

การล้างจมูกคืออะไร

การล้างจมูก เป็นการทำความสะอาดโพรงจมูก และ/หรือ ไซนัส โดยชะล้างเอาน้ำมูก หนอง สิ่งสกปรกในโพรงจมูก หรือโพรงหลังจมูก และ/หรือ ไซนัส ซึ่งเกิดจากการอักเสบออก ด้วยน้ำเกลือ เพื่อให้โพรงจมูกและ/หรือ ไซนัสโล่ง ทำให้บรรเทาอาการคัดจมูก คัน จาม น้ำมูกไหล (ทั้งที่ไหลออกมาข้างนอก และไหลลงคอ) แสบจมูก ปวดจมูก หรือปวดบริเวณไซนัส การล้างจมูกนั้นเป็นวิธีที่ปลอดภัย และได้ผลดีในการรักษาโรคจมูก และไซนัสทั้งในเด็กและผู้ใหญ่

การล้างจมูกมีประโยชน์อย่างไร

• ช่วยล้างน้ำมูกเหนียวข้นที่ไม่สามารถระบายออกได้เอง ทำให้โพรงจมูกและ/หรือไซนัสสะอาด
• ช่วยให้อาการหวัดเรื้อรังดีขึ้น และลดน้ำมูกหรือเสมหะที่ไหลลงคอ
• ช่วยระบายหนองจากไซนัสดีขึ้น โดยลดน้ำมูกหรือหนองที่อุดอยู่บริเวณรูเปิดของโพรงไซนัส ทำให้อาการไซนัสอักเสบดีขึ้นเร็ว
• ช่วยป้องกันการลุกลามของเชื้อโรคจากจมูกและไซนัสขึ้นไปหูชั้นกลาง หรือลงไปสู่ปอด
• ช่วยลดจำนวนเชื้อโรค มลพิษ สารก่อภูมิแพ้ สิ่งระคายเคือง และสารที่เกิดจากปฏิกิริยาของร่างกายที่มีต่อสารก่อภูมิแพ้ในโพรงจมูก และ/หรือ ไซนัส
• ช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นแก่เยื่อบุจมูก
• ช่วยบรรเทาอาการคัดแน่นจมูก โดยทำให้เยื่อบุจมูกยุบบวม ทำให้หายใจโล่งขึ้น
• ช่วยบรรเทาอาการระคายเคือง และลดการอักเสบในจมูก
• การล้างจมูกก่อนการพ่นยา หรือหยอดยาในจมูก (ในกรณีแพทย์สั่งยาพ่นจมูก หรือยาหยอดจมูกให้ใช้) จะทำให้ยา
  สัมผัสกับเยื่อบุจมูกได้มากขึ้น ออกฤทธิ์ได้ดี มีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น
• ช่วยชะล้างคราบสะเก็ดแข็งของเยื่อบุจมูกหลังการผ่าตัดจมูก และ/หรือไซนัส หรือหลังการฉายแสงออก ทำให้แผลในโพรงจมูก และไซนัส หายเร็วขึ้น ป้องกันการเกิดพังผืดซึ่งทำให้รูจมูกหรือไซนัสตีบแคบ
• ช่วยเพิ่มการทำงานของขนกวัดในจมูก ซึ่งทำหน้าที่พัดโบก กำจัดสิ่งแปลกปลอมในโพรงจมูก
• ทำให้ลดปริมาณยาที่ใช้ในการรักษาโรคจมูก และ/หรือ ไซนัสลงได้

การล้างจมูกจึงมีประโยชน์ในผู้ป่วยที่เป็นโรคจมูกอักเสบจากการติดเชื้อ หรือ “หวัด” โรคไซนัสอักเสบ โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ หรือ “แพ้อากาศ” โรคริดสีดวงจมูก โรคจมูกอักเสบเหี่ยวฝ่อ หรือผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดจมูกและ/หรือไซนัส หรือหลังการฉายแสง

ควรล้างจมูกเมื่อใด

• เมื่อมีน้ำมูกเหนียวข้นค้างอยู่ในโพรงจมูกหรือไซนัส
• เมื่อมีอาการคัดแน่นจมูก
• เมื่อหายใจเอาฝุ่นควัน หรือสารก่อภูมิแพ้เข้าไปในจมูก
• ก่อนใช้ยาพ่นจมูก หรือยาหยอดจมูก
• เมื่อมีเสมหะในลำคอ ซึ่งเกิดจากการอักเสบในโพรงจมูกหรือไซนัส
• หลังผ่าตัด หรือหลังการฉายแสงบริเวณจมูก หรือไซนัส
• มีกลิ่นเหม็นที่เกิดจากโรคจมูก และ/หรือไซนัส

 

ที่มา : รศ.นพ.ปารยะ อาศนะเสน สาขาวิชาโรคจมูกและโรคภูมิแพ้ ภาควิชาโสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
www.si.mahidol.ac.th